Sáng 27/11, tại TP Vinh, Bộ Nông nghiệp và PTNT phối hợp với UBND tỉnh Nghệ An tổ chức Diễn đàn kết nối tiêu thụ nông sản các tỉnh khu vực miền Trung bằng hình thức trực tuyến. Tham dự diễn đàn về phía tỉnh Nghệ An có đồng chí Hoàng Nghĩa Hiếu - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh.
Về phía Bộ Nông nghiệp và PTNT có đồng chí Lê Thanh Hòa – Phó Cục trưởng Cục Chế biến và phát triển thị trường nông sản.
Quang cảnh diễn đàn
Sản lượng trồng trọt của miền Trung chiếm 20,1% tổng sản lượng cả nước
Theo báo cáo của Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản, tổng năng lực sản xuất nông lâm thủy sản cả nước khoảng 140 triệu tấn/năm, trong đó: Lúa, ngô đạt 48,63 triệu tấn/năm; rau, quả đạt 26,8 triệu tấn/năm; cây công nghiệp lâu năm đạt 4,58 triệu tấn/năm; thịt, sữa đạt 6,5 triệu tấn/năm; trứng đạt 13,8 tỷ quả/năm; thủy sản đạt 8,4 triệu tấn/ năm; gỗ đạt 20,5 triệu m3/năm. Sản lượng trồng trọt của miền Trung chiếm 20,1% tổng sản lượng cả nước; sản lượng chăn nuôi của miền Trung chiếm 21,2% tổng sản lượng cả nước; sản lượng thủy sản của miền Trung chiếm 22,1% tổng sản lượng cả nước; sản lượng gỗ của miền Trung chiếm 57,5% tổng sản lượng cả nước.
Đ/c Lê Thanh Hòa – Phó Cục trưởng Cục chế biến và phát triển thị trường nông sản phát biểu
Hiện nay, toàn quốc có trên 7.500 doanh nghiệp chế biến nông lâm thủy sản quy mô công nghiệp có gắn với xuất khẩu và hàng vạn cơ sở chế biến nhỏ lẻ, hộ gia đình. Năng lực sơ chế, bảo quản, chế biến khoảng 120 triệu tấn nguyên liệu/ năm. Tại các vùng kinh tế trọng điểm đã hình thành các tổ hợp tác chế biến nông lâm thủy sản lớn.
Tốc độ tăng trưởng giá trị kim ngạch xuất khẩu hàng năm đạt khoảng 5 - 7%. Có 8 mặt hàng xuất khẩu đạt trên 1 tỷ USD, gồm rau quả, hạt điều, gạo, cà phê, cao su, gỗ, tôm, cá tra. Nông sản Việt Nam có mặt trên 186 quốc gia và vùng lãnh thổ. Năm 2021, mặc dù chịu tác động của dịch COVID-19 diễn biến ngày càng phức tạp, nhưng giá trị xuất khẩu 10 tháng 2021 vẫn tăng cao, đạt 38,76 tỷ USD, tăng 13,1% so với cùng kỳ năm 2020.
Bắc Trung Bộ là vùng khó khăn trong sản xuất trồng trọt khi chịu nhiều yếu tố bất thuận của thời tiết, đặc biệt trong điều kiện biến đổi khí hậu đang diễn ra ngày càng phức tạp, khó lường. Một số cây trồng chủ lực không có lợi thế so sánh, diện tích đang có xu hướng giảm như ngô, mía, đậu tương... và nhiều cây trồng chủ lực vẫn chưa tiến hành mở cửa được thị trường vẫn phải xuất qua con đường tiểu ngạch. Ngoài ra, vấn đề an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc đang là một thách thức đối với sản xuất hàng hóa quy mô lớn của vùng. Bên cạnh đó, năng lực chế biến, chế biến sâu còn nhiều hạn chế đã ảnh hưởng không nhỏ đến việc phát triển cây trồng phục vụ xuất khẩu của vùng Bắc Trung bộ.
Tuy nhiên, tổn thất sau thu hoạch còn lớn, tùy lĩnh vực, giao động từ 10 - 25%; phương pháp bảo quản còn đơn giản, lạc hậu. Logistic còn yếu, nhất là phương tiện vận tải, kho bảo quản, kho lạnh. Sản phẩm sơ chế có giá trị gia tăng thấp chiếm 70 - 80%. Sản phẩm có tính tiện dụng cao như làm sẵn, ăn liền còn thấp, chủ yếu là bán thành phẩm cho chế biến tiếp theo. Các cơ sở chế biến nông lâm thủy sản nhỏ lẻ gặp nhiều khó khăn về điều kiện đảm bảo an toàn thực phẩm và các rào cản kỹ thuật khi xuất khẩu hàng hóa.
Tại Nghệ An, với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng đa dạng, trong những năm qua, tỉnh đã có nhiều chủ trương, chính sách để phát triển nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa, nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ; tập trung hình thành các vùng sản xuất chuyên canh với những sản phẩm chủ lực, có lợi thế gắn với việc hình thành các chuỗi liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ. Bà con nông dân và các doanh nghiệp, HTX đã luôn chủ động xây dựng và quảng bá thương hiệu, áp dụng giống mới, nâng cao chất lượng, mẫu mã, đăng ký sở hữu trí tuệ và dán tem truy xuất nguồn gốc. Các doanh nghiệp, HTX, hộ nông dân đã sản xuất và chế biến các sản phẩm nông nghiệp sạch, an toàn, theo tiêu chuẩn VietGAP, Global GAP…
Hiện nay, nhiều sản phẩm đã trở thành thương hiệu nức tiếng gần xa như: Cam Vinh, Gừng Kỳ Sơn; Dứa Quỳnh Lưu, Bò sữa, Dê Tân Kỳ, Gà Thanh Chương, Nước mắm Vạn Phần, Nước mắm Quỳnh Dị… Toàn tỉnh, hiện có 173 làng nghề và rất nhiều sản phẩm truyền thống mang đặc trưng vùng, miền và đang từng bước được phát triển có giá trị thương mại cao. Đặc biệt hiện nay có 115 sản phẩm được phân hạng OCOP (3-4 sao) và 177 sản phẩm đang được Hội đồng đánh giá OCOP của tỉnh đang tiến hành để phân hạng OCOP năm 2021.
Tuy nhiên, một số sản phẩm nông nghiệp hiện nay đang gặp khó khăn trong tiêu thụ như: Chè chế biến, các sản phẩm cây có múi (Cam, Quýt) đang vào vụ thu hoạch.
Đ/c Hoàng Nghĩa Hiếu – Phó Chủ tịch UBND tỉnh mong muốn qua diễn đàn này sẽ có nhiều sản phẩm nông sản của tỉnh được đưa vào hệ thống siêu thị, cửa hàng
Phát biểu tại Diễn đàn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Nghĩa Hiếu đánh giá đây là dịp để các doanh nghiệp sản xuất nông nghiệp của địa phương gặp gỡ, trao đổi với các doanh nghiệp các tỉnh bạn để giới thiệu, quảng bá các sản phẩm nông nghiệp an toàn, chất lượng, các đặc sản của địa phương; tạo điều kiện cho các đơn vị, bà con nông dân liên kết tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp với các hệ thống siêu thị, trung tâm thương mại, các doanh nghiệp thu mua, chế biến, xuất khẩu nông, thủy sản trong và ngoài nước.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh mong muốn các Bộ, ngành Trung ương, các tỉnh bạn và các doanh nghiệp, nhà phân phối, sàn thương mại điện tử và người tiêu dùng trên cả nước tiếp tục hỗ trợ tiêu thụ các sản phẩm nông nghiệp. Đặc biệt là cam Vinh đang vào vụ thu hoạch, sản phẩn nông nghiệp được xác lập chỉ dẫn địa lý năm 2007, là một trong những cây trồng chủ lực của tỉnh Nghệ An, là sản phẩm hàng hóa và được gìn giữ, phát huy giá trị như một sản phẩm, bản sắc văn hóa của tỉnh.
Tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất nông nghiệp
Tham luận tại Diễn đàn, đại diện các siêu thị, chuỗi cửa hàng cho biết, các mặt hàng nông sản miền Trung khá đa dạng, chất lượng tốt, được người tiêu dùng ủng hộ khá tích cực như rau xanh, trái cây (Cam Vinh, ổi,…); các mặt hàng thuỷ hải sản như cá, mực, tôm... đã tăng cao, do khách hàng đã kiểm chứng được chất lượng và giá cả...
Đ/c Võ Thị Nhung – Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Nghệ An giới thiệu về các nông sản của tỉnh
Để phát huy được tiềm năng và thế mạnh của hàng hoá nông lâm, thuỷ hải sản của khu vực miền Trung, các cơ quan chức năng cần hỗ trợ các nhà sản xuất về mặt chiến lược, định hướng và hỗ trợ chuyên sâu về các khâu trong chuỗi cung ứng từ chế biến, sản xuất đến bảo quản hàng hoá, vận chuyển đến các trung tâm bảo quản hoặc các chuỗi cung ứng hậu cần đảm bảo chất lượng hàng hoá đến tay người tiêu dùng nhanh nhất và đạt hiệu quả về giá trị cung ứng.
Với các nhà sản xuất, cần tập trung chuyên canh sâu về sản phẩm cung ứng, áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật để nâng cao năng suất, chất lượng và cơ cấu giá thành sản phẩm tốt hơn để cạnh tranh được với các sản phẩm tương tự với các vùng miền khác nhau, tiến tới là cạnh tranh được hàng hoá nhập khẩu....
Các đại biểu tham quan gian hàng trưng bày tại diễn đàn
Tại Diễn đàn, Bộ NN&PTNT cũng đã đưa ra các giải pháp để cơ cấu lại sản xuất, chế biến và thị trường nông sản theo chuỗi ba nhóm sản phẩm. Thay đổi tư duy kinh tế nông nghiệp theo hướng “Nông dân – Hợp tác xã – Doanh nghiệp – Quản lý nhà nước – Nhà khoa học; Tăng chất lượng – Giảm chi phí – Chế biến sâu – Phát triển thị trường”. Đề xuất xây dựng hệ thống cung ứng nông sản theo chuỗi dựa trên nền tảng Logistics hiện đại. Hoàn thiện các chính sách về sản xuất, chế biến, quản lý chất lượng và phát triển thị trường nông sản hài hòa với các cam kết quốc tế để thu hút đầu tư nước ngoài và mở cửa thị trường.
Đối với các địa phương cần xây dựng vùng nguyên liệu sản xuất tập trung được cơ giới hóa đồng bộ, theo nhu cầu và khả năng tiêu thụ của thị trường. Đa dạng hóa sản phẩm chế biến, tăng tỷ trọng chế biến sâu, chế biến tinh, chế biến công nghệ cao; tăng chế biến từ các phụ phẩm của sản phẩm nông nghiệp, tăng giá trị gia tăng. Phát triển công nghiệp hỗ trợ và dịch vụ logistic phục vụ nông nghiệp. Phát triển các cụm công nghiệp, dịch vụ hỗ trợ phát triển sản xuất, kinh doanh nông nghiệp tại một số vùng sản xuất nông nghiệp tập trung nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế, thương mại của hàng nông sản…
PT
. Xây dựng vùng sản xuất nguyên liệu tập trung được cơ giới hóa đồng bộ, theo nhu cầu và khả năng tiêu thụ của thị trường