Chiều 22/6, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc tổng kết Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, Phong trào "Cả nước chung tay xây dựng nông thôn mới", Phong trào "Vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau" giai đoạn 2021-2025.

Cùng dự Hội nghị tại điểm cầu Hà Nội có đồng chí Đỗ Văn Chiến  - Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam; các Phó Thủ tướng Chính phủ: Trần Hồng Hà, Mai Văn Chính; Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan; đại diện lãnh đạo các Bộ, ban, ngành ở Trung ương, thành viên các Ban Chỉ đạo chương trình mục tiêu quốc gia, Ban Chỉ đạo các phong trào thi đua, đại diện một số tổ chức quốc tế.

Tại điểm cầu Nghệ An, các đồng chí: Lê Hồng Vinh – Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh; Nguyễn Văn Đệ - Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; Phùng Thành Vinh – Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh chủ trì hội nghị.

Quang cảnh hội nghị tại điểm cầu Nghệ An

Các chỉ tiêu đề ra tại các Chương trình mục tiêu quốc gia cơ bản đạt

Báo cáo tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy cho biết, các chỉ tiêu được giao tại Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2020 -2025 cơ bản là đạt và vượt các mục tiêu được giao đến hết năm 2025. Tỷ lệ xã đạt chuẩn NTM là 79,3%/ chỉ tiêu 80%, tăng 10,6% so với cuối năm 2021; tỷ lệ xã đạt NTM nâng cao là 42,4%/ chỉ tiêu 40%, tăng hơn 5 lần so với cuối năm 2021; tỷ lệ xã đạt NTM kiểu mẫu là 12,3%/ chỉ tiêu 10%, tăng hơn 17 lần so với cuối năm 2021.

Các đồng chí chủ trì tại điểm cầu Nghệ An

Tỷ lệ đơn vị cấp huyện được công nhận hoàn thành nhiệm vụ/đạt chuẩn NTM là 51%/ chỉ tiêu 50% (tăng 53% so với cuối năm 2021); tỷ lệ huyện NTM nâng cao là 20%/ chỉ tiêu 20% (tại thời điểm cuối năm 2021 chưa có huyện NTM nâng cao). Cả nước đã có 12 tỉnh được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM/ chỉ tiêu 15 tỉnh, tăng 08 tỉnh so với cuối năm 2021.

Tổng nguồn lực huy động đến hết tháng 5/2025 khoảng 3,7 triệu tỷ đồng (Vốn NSNN 8,8%; vốn lồng ghép các chương trình khác 7,4%; vốn tín dụng 60,8%; huy động doanh nghiệp và người dân 23,1%).

Về Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, tỷ lệ hộ nghèo đến cuối năm 2024 là 1,93%, giảm 3,27% so với cuối năm 2022, giảm bình quân 1,03%/năm (đạt mục tiêu giao giảm 1-1,5%/năm). Tỷ lệ xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo thoát khỏi tình trạng khó khăn là 35,20% (19/54 xã)/chỉ tiêu 30%. Tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi của trẻ em dưới 16 tuổi, giảm còn 25,42%/chỉ tiêu dưới 34%. Cả nước đã triển khai trên 10.500 mô hình sinh kế/chỉ tiêu trên 1.000 mô hình (vượt xa mục tiêu). Hỗ trợ kết nối việc làm thành công cho trên 134.000 lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo/chỉ tiêu là tối thiểu 100.000 lao động, vượt 34%.

Tổng vốn ngân sách của Trung ương giai đoạn 2021-2025 khoảng 44.607 tỷ đồng. Tỷ lệ giải ngân giai đoạn 2021-2024 đạt 78,94%. Vốn ngân sách địa phương huy động khoảng 2.882 tỷ đồng. Nguồn huy động khác khoảng 8.903 tỷ đồng, gồm 7.129 tỷ đồng vốn lồng ghép và 1.774 tỷ đồng từ người dân, cộng đồng.

Các phong trào “Cả nước chung sức xây dựng NTM”, “Vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau”, cuộc vận động “Toàn dân xây dựng NTM, đô thị văn minh”… có sức lan tỏa mạnh mẽ, sâu rộng trong cả hệ thống chính trị và mọi tầng lớp Nhân dân, phát huy mạnh mẽ vai trò chủ thể của người dân trong xây dựng NTM và giảm nghèo bền vững. Trong đó, đã có hàng triệu hộ dân tự nguyện hiến hơn 98,2 triệu m² đất, đóng góp hàng chục nghìn tỷ đồng và ngày công xây dựng NTM.

Bên cạnh những kết quả giảm nghèo, tỷ lệ xã đạt chuẩn NTM tại một số vùng khó khăn còn hạn chế; vẫn còn một số huyện nghèo “Trắng xã NTM”. Nhiều địa phương chậm bố trí vốn đối ứng, lập kế hoạch và triển khai thực hiện; phân bổ nguồn lực từ Trung ương về địa phương chưa kịp thời, còn dồn vào cuối năm, ảnh hưởng đến tiến độ chương trình và tốc độ giải ngân.

Chất lượng xã đạt chuẩn NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, mô hình giảm nghèo một số nơi còn thiếu bền vững. Công tác hậu kiểm, giám sát chất lượng sản phẩm OCOP chưa được quan tâm. Một số vùng sâu, vùng xa còn thiếu hạ tầng thiết yếu và dịch vụ cơ bản; cán bộ cấp xã kiêm nhiệm nhiều, năng lực điều hành, giám sát còn hạn chế…

Trong thời gian tới, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững sẽ gộp thành 1 Chương trình. Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy cũng đã định hướng các nội dung Chương trình trong giai đoạn 2026-2035.

Nghệ An có 275/362 xã đạt chuẩn NTM (đạt 75,97%)

Nghệ An là tỉnh có diện tích lớn, địa hình chủ yếu là đồi núi, chiếm khoảng 83% diện tích toàn tỉnh; tỉnh có 4 huyện nghèo và 76 xã khu vực III. Trong những năm qua, tỉnh luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Trung ương, cộng với sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị cùng với quyết tâm cao của cấp ủy, chính quyền các cấp và sự đồng lòng, ủng hộ của nhân dân, tỉnh Nghệ An đã vượt qua khó khăn, từng bước thực hiện hoàn thành các mục tiêu đề ra của cả hai Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM và Giảm nghèo bền vững.

Các đại biểu dự hội nghị tại điểm cầu Nghệ An

Đối với Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, toàn tỉnh đã có 275/362 xã đạt chuẩn NTM (đạt 75,97%), trong đó có 102/275 xã đạt chuẩn NTM nâng cao (đạt 37,09%); 16 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu (đạt 5,81%); có 10 đơn vị cấp huyện hoàn thành nhiệm vụ/đạt chuẩn nông thôn mới; 01 huyện đạt chuẩn NTM nâng cao (huyện Nam Đàn); có 737 sản phẩm OCOP đạt hạng 3 sao trở lên.

Đối với Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh năm 2024 giảm còn 4,16%, tương ứng giảm 3,64% so với năm 2021; trong đó, tỷ lệ hộ nghèo tại 4 huyện nghèo là 32,21%, tỷ lệ hộ nghèo tại các huyện nghèo trung bình mỗi năm giảm trên 4,7%/năm. Tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo của vùng miền núi là 10,35%, giảm 6,89% so với năm 2021; mức giảm bình quân hàng năm là 2,29%/năm; dự kiến cuối năm 2025, còn 8,66%. Tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số là 24,92%; giảm so với năm 2021 là 13,66%; mức giảm bình quân hàng năm là 4,55%. Dự kiến cuối năm 2025, tỷ lệ hộ nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn 23,01%.

Đến nay, thu nhập bình quân trên địa bàn tỉnh đạt trên 53 triệu đồng/người/năm, trong đó khu vực nông thôn đạt 47,184 triệu đồng/người/năm (tăng 11,684 triệu đồng/người/năm so với năm 2021).

Kiên định xây dựng nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính kết luận hội nghị. Ảnh: Chinhphu.vn

Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, việc tổng kết trước 6 tháng đối với các Chương trình và các phong trào thi đua trước khi chính quyền địa phương 02 cấp đi vào hoạt động là quyết định đúng đắn để bước vào thời kỳ mới, kỷ nguyên mới.

Theo Thủ tướng Chính phủ các chương trình, phong trào thi đua đã góp phần xây dựng và tổ chức thực hiện Nghị quyết 26 của Trung ương (khóa X) về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đi vào cuộc sống và mang lại hiệu quả tích cực. Các chương trình đã góp phần cơ cấu lại nền kinh tế của đất nước; cơ sở hạ tầng, diện mạo nông thôn, đời sống vật chất của người nông dân được nâng lên toàn diện. Việt Nam đã trở thành hình mẫu của thế giới trong thực hiện các mục tiêu của thiên niên kỷ.

Trong thời gian tới, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị tiếp tục kiên định xây dựng nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh; giảm nghèo toàn diện, bao trùm và bền vững.

Đối với hệ thống chính trị, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu cần tiếp tục đẩy mạnh hoàn thiện thể chế để phục vụ phát triển nông dân là trung tâm, là chủ thể; nông nghiệp là động lực và nông thôn là nền tảng cho sự phát triển. Đẩy mạnh phát triển hạ tầng chiến lược như y tế, giáo dục,… phát triển hạ tầng xanh và bền vững.

Xây dựng người nông dân phù hợp với giai đoạn cách mạng mới, phù hợp với chính quyền địa phương mới, phù hợp với thể chế kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa…

Bên cạnh đó, cần phải đa dạng hóa sản phẩm nông nghiệp phù hợp với nhu cầu và sự hưởng thụ của người dân Việt Nam và thế giới; đa dạng hóa chuỗi cung ứng trong nông nghiệp; đa dạng hóa thị trường cho xuất khẩu sản phẩm nông nghiệp.

Thủ tướng Chính phủ đề nghị người nông dân cần tiên phong thoát nghèo, làm giàu từ bản tay, khối óc, mảnh đất, khung trời, cửa biển của mình; tiên phong xây dựng người nông dân văn minh; tiên phong trong sản xuất xanh, bền vững, thực hiện chuyển đổi số.

Đối với các Bộ, ngành, địa phương, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu cần thực hiện nghiêm việc lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng; huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong thực hiện sau khi gộp 2 chương trình; tiếp tục thực hiện hiệu quả phong trào thi đua.

Trong bối cảnh hiện nay còn rất nhiều khó khăn, vì vậy, Thủ tướng Chính phủ đề nghị cần kêu gọi sự chung tay của nguồn lực nhà nước và nguồn lực xã hội để thực hiện chương trình. Tiếp tục thực hiện các chính sách công bằng và an sinh xã hội; không để ai bị bỏ lại phía sau; không hy sinh môi trường để đánh đổi kinh tế. Xây dựng chương trình, phong trào thực chất, không chạy theo hình thức… Đồng thời xây dựng các công cụ để hạn chế tham nhũng, tiêu cực trong thực hiện chương trình…

PT