Với gần 1.000 loài cây dược liệu quý hiếm, Nghệ An có nguồn dược liệu
phong phú vào bậc nhất của cả nước. Không chỉ tạo nguồn nguyên liệu quý,
các dự án trồng dược liệu đã góp phần quan trọng nâng cao thu nhập, ổn
định đời sống người dân vùng dự án.
Nâng cao thu nhập người dân vùng dự án
Nằm dọc theo dòng sông Lam, từ 2 năm nay, vùng Đồng Trẹ, xã
Thanh Tiên (Thanh Chương) trở thành cánh đồng trồng dược liệu bạt ngàn,
xanh mướt. Tháng 4/2021, doanh nghiệp phối hợp liên kết thuê đất của bà
con để sản xuất
cây dược liệu.
Ngoài tiền cho thuê đất, 18 hộ nông dân còn có việc làm ổn định, thu
nhập bình quân trên 5 triệu đồng/tháng từ trồng, chăm sóc và thu hoạch
cây dược liệu.
Gia đình chỉ có 7 thước đất đồng để trồng ngô, những lúc nông nhàn,
chị Lê Thị Doãn ở xóm Giăng, xã Thanh Tiên phải đi làm thuê đủ thứ việc
để kiếm thêm thu nhập. Từ năm ngoái, chị được nhận vào trồng và chăm
sóc dược liệu. “Trước đây, diện tích còn ít, tiền công mỗi ngày là
120.000 đồng, nhưng từ tháng 4 năm nay, mỗi ngày tui được trả 180.000
đồng. Công việc ổn định, gần nhà, cũng không quá vất vả nên rất phấn
khởi”, chị Doãn cho hay.
Cây dược liệu bạc hà tại huyện Thanh Chương. Ảnh: Phú Hương
Sau 1 năm triển khai, hiện Công ty Thiên Minh Đức đã có 20 ha sản
xuất giống cây dược liệu tại xã Thanh Tiên. Trong kế hoạch, đến hết năm
nay sẽ mở rộng lên 50 ha, và từ nguồn giống đó, đến năm 2024, doanh
nghiệp sẽ liên kết với các hộ dân để sản xuất đại trà trên diện tích
3.000 - 4.000 ha ở nhiều xã trên địa bàn huyện, phục vụ nguyên liệu tại
chỗ cho nhà máy chế biến dược liệu, dự kiến sẽ được xây dựng ngay tại xã Thanh Tiên, đầu quý 1 năm 2023.
Những thành công ban đầu, không chỉ góp phần tạo sinh kế và thu nhập
cho người dân mà còn là tiền đề quan trọng để huyện Thanh Chương tiếp
tục chuyển đổi cây trồng, nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp. Theo
ông Lê Đình Thanh - Phó Chủ tịch UBND huyện, thì phát triển cây dược
liệu là một trong những nội dung quan trọng nhằm thực hiện hiệu quả đề
án chuyển đổi cơ cấu cây trồng của huyện.
Lãnh đạo huyện Thanh Chương kiểm tra tình hình phát triển vùng trồng dược liệu ở xã Thanh Tiên. Ảnh: Phú Hương
"Tuy là mô hình mới, nhưng qua kiểm tra thực tế, các loại cây này phù
hợp với điều kiện tự nhiên, chất đất vùng bãi bồi của xã Thanh Tiên
cũng như chắc chắn sẽ phù hợp với đất phù sa bãi bồi dọc sông Lam trên
địa bàn toàn huyện. Thời gian tới, khi doanh nghiệp tiến hành mở rộng
diện tích, xây dựng nhà máy chế biến trên địa bàn, đây sẽ là một hướng
đi hiệu quả mà huyện sẽ chỉ đạo rà soát trên từng đồng đất cụ thể, tuyên
truyền người dân, coi đây là bước đột phá trong chuyển đổi cây trồng,
tạo đủ nguyên liệu vùng dự án".
Ông Lê Đình Thanh - Phó Chủ tịch UBND huyện Thanh Chương
|
Những năm gần đây, dự án trồng và sản xuất dược liệu của Tập đoàn
TH tại huyện Kỳ Sơn đã không chỉ tạo một vùng dược liệu với nhiều loại
cây thuốc quý, mà còn góp phần quan trọng thay đổi bộ mặt bản, làng,
nâng cao và ổn định đời sống bà con dân tộc thiểu số vùng dự án. Hiện
tại, diện tích vùng trồng dược liệu đã lên đến 136 ha, thu hút và tạo
việc làm cho gần 20 lao động địa phương, với mức thu nhập ổn định từ 8 -
10 triệu đồng/người/tháng. Doanh nghiệp cũng đã xây dựng nhà máy chiết
xuất dược liệu với các trang thiết bị hiện đại, bao tiêu toàn bộ các sản
phẩm dược liệu trên địa bàn.
Trong chuyến đi thăm và làm việc tại huyện Kỳ Sơn mới đây, Phó Chủ
tịch UBND tỉnh Hoàng Nghĩa Hiếu cho rằng, những đặc trưng về độ cao, khí
hậu, đất đai của 2 xã Na Ngoi và Mường Lống là thế mạnh trong phát
triển cây dược liệu mà không phải nơi nào cũng có được. Và không chỉ đáp
ứng nguyên liệu chế biến, vùng trồng dược liệu còn là một tiềm năng rất
tốt trong phát triển du lịch canh nông, góp phần quan trọng nâng cao thu nhập cho người dân bản địa.
Theo ông Trịnh Hiền Trung - Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Dược liệu
TH, trong các hoạt động sản xuất, doanh nghiệp luôn ưu tiên tạo việc làm
cho lao động địa phương.
Từ những người nông dân vốn chỉ biết làm nương, làm rẫy, người lao động
được tuyển làm công nhân, được đào tạo các kỹ thuật canh tác hiện đại,
kỹ năng sản xuất trong nhà xưởng, nâng cao năng lực và dễ dàng thích
nghi với các yêu cầu sản xuất hiện đại, được đảm bảo về BHXH, BHYT.
Đặc
biệt, công ty cũng chủ trương tạo các mô hình sản xuất điểm để người dân
tham quan học hỏi, từ đó, có thể tự sản xuất với sự đồng hành của doanh
nghiệp trong cả vấn đề kỹ thuật và thu mua, bao tiêu sản phẩm, giúp
người dân địa phương có thêm thu nhập ngay trên chính ruộng nương của
mình. Cách làm này hiệu quả hơn nhiều so với chặt cây làm rẫy như trước.
Tạo sinh kế bền vững
Với địa hình đa dạng và phức tạp, nguồn tài nguyên phong phú và đa dạng,
Nghệ An có tới gần 1.000 loài cây thuốc, trong đó có nhiều loài cây
thuốc quý hiếm và có giá trị kinh tế cao.
Xác định phát triển dược liệu là một trong những hướng đi quan
trọng trong phát triển sản xuất, nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp,
những năm gần đây, tỉnh đang tập trung thu hút các doanh nghiệp tham gia
sản xuất, chế biến để đánh thức tiềm năng cây dược liệu.
Hiện tại, trên địa bàn tỉnh đã có 3 dự án lớn được đầu tư phát
triển theo hình thức liên doanh, liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm,
với quy mô gần 2.000 ha, trong đó, có nhiều loại cây dược liệu quý
hiếm. Điều này đang mở ra nhiều triển vọng trong việc nâng cao giá trị
cây dược liệu, tạo sinh kế bền vững, định canh, định cư ổn định cho người dân, nhất là tại các huyện miền Tây của tỉnh.
Giám đốc Sở
Nông nghiệp và PTNT, ông Nguyễn Văn Đệ cho biết: Thu nhập từ trồng cây
dược liệu cao hơn từ 4-14 lần so với cây ngô và gấp 2 - 6 lần so với cây
keo. Tuy nhiên, cây dược liệu yêu cầu về vốn đầu tư ban đầu; hệ thống
cơ sở hạ tầng cho các vùng trồng cây dược liệu còn thiếu…
Do đó, muốn phát triển dược liệu, điều cốt lõi nhất vẫn là thu hút doanh nghiệp
tổ chức sản xuất, thu mua, bao tiêu và chế biến sản phẩm. Đây là tiền
đề để tỉnh triển khai chính sách thu hút các doanh nghiệp tham gia chuỗi
sản xuất, chế biến gắn với tiêu thụ sản phẩm trong phát triển cây dược
liệu. Và thực tế, bước đầu một số dự án đã phát huy hiệu quả rất tốt.
Trong kế hoạch, Nghệ An phấn đấu đến năm 2030 sẽ phát triển ổn định
gần 18.000 ha cây dược liệu. Để có thể đạt mục tiêu này, đưa dược liệu
trở thành thế mạnh phát triển sản xuất nông nghiệp của tỉnh, nâng cao
đời sống người dân, nhất là ở các vùng còn khó khăn; ngoài tạo điều kiện
thuận lợi để các nhà đầu tư xây dựng nhà máy chế biến, phát triển vùng
nguyên liệu, có cơ chế đặc thù khuyến khích doanh nghiệp và người sản
xuất dược liệu, thì tỉnh cũng cần quan tâm bảo vệ, bảo tồn nguồn gen quý, ứng dụng các tiến bộ KHKT, công nghệ cao để phát triển và mở rộng các loại có giá trị.
Phú Hương
Nguồn: Báo Nghệ An(8/5/2022)