Thời gian qua, các cấp, các ngành, địa phương trong tỉnh đã quan tâm, chủ động triển khai đồng bộ, quyết liệt nhiều biện pháp bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em, nhất là phòng, chống xâm hại trẻ em. Qua đó, việc thực hiện Nghị quyết số 121/2020/QH14 của Quốc hội về tiếp tục tăng cường hiệu lực, hiệu quả việc thực hiện chính sách pháp luật về phòng, chống xâm hại trẻ em trên địa bàn tỉnh đã có nhiều kết quả nổi bật.
Trong giai đoạn 2021-2023, các cấp ủy, chính quyền và địa phương đã ban hành nhiều văn bản quan trọng, mang tầm chiến lược về công tác phòng chống xâm hại trẻ em; đồng thời quan tâm, chủ động triển khai đồng bộ, quyết liệt nhiều biện pháp bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em, nhất là phòng chống xâm hại trẻ em, qua đó tình hình xâm hại trẻ em từng bước được kiềm chế. Công tác tuyên truyền về chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em được tăng cường, nhiều hoạt động được tổ chức sâu rộng, hiệu quả với nhiều nội dung và hình thức đa dạng, phong phú. Nhận thức của cấp ủy đảng, chính quyền, nhà trường, gia đình, xã hội về trách nhiệm bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em được nâng lên và có sự vào cuộc chỉ đạo, thực hiện của cả hệ thống chính trị từ cấp tỉnh đến cơ sở. Bản thân trẻ em ngày càng được nâng cao các kỹ năng về tự bảo vệ bản thân; nhận biết rõ hơn về phòng, chống xâm hại trẻ em, góp phần hạn chế và giảm thiểu các vụ việc xâm hại trẻ em ở mỗi địa phương.
Bên cạnh đó, công tác phối hợp liên ngành cũng được đề cao, thực hiện có trọng tâm, trọng điểm. Các cơ quan, ban, ngành, địa phương đã có sự phối hợp để kịp thời nắm bắt và xử lý các vụ việc nghiêm trọng, người bị hại nhỏ tuổi, các vụ án được dư luận xã hội quan tâm. Đồng thời, tăng cường bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng về bảo vệ trẻ em cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức làm công tác bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em; theo dõi, thống kê và có biện pháp phòng, chống xâm hại trẻ em. Trong thời gian qua, các cơ quan, đơn vị đã xây dựng 10 mô hình điểm về phòng, chống xâm hại trẻ em; tổ chức 12 cuộc truyền thông trực tiếp tại các xã, phường; xây dựng 04 phóng sự bằng tiếng Mông và tiếng Thái và in 700 cuốn sổ tay Hỏi – Đáp pháp luật. Tăng cường công tác tuyên truyền phòng ngừa, quản lý hộ tịch, hộ khẩu, đăng ký kết hôn theo quy định của pháp luật.
Mặt khác, công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện quyền trẻ em cũng được các cấp, các ngành quan tâm thực hiện. Cấp ủy, chính quyền các cấp và ngành đã phối hợp lồng ghép tổ chức các cuộc thanh tra, kiểm tra, giám sát các chuyên đề về công tác bảo vệ trẻ em, các nhóm quyền của trẻ em. Kết quả phát hiện vi phạm qua thanh tra, kiểm tra, giám sát cho thấy, cơ bản các địa phương đã triển khai tổ chức thực hiện đầy đủ các văn bản, quy định của Trung ương, của tỉnh về công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em. Những sai sót được kịp thời uốn nắn, những khó khăn, bất cập cũng được giải đáp kịp thời hoặc được kiến nghị cụ thể với cấp có thẩm quyền để tháo gỡ, giải quyết.
Từ nguồn kinh phí ngân sách nhà nước cấp và nguồn huy động xã hội, cấp huyện, xã đã tổ chức nhiều hoạt động thực hiện tốt công tác bảo vệ chăm sóc trẻ em tại địa phương đem lại lợi ích thiết thực cho trẻ em. Đặc biệt, nhóm trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt được quan tâm chăm sóc và giúp đỡ nhiều hơn, nhất là trẻ em khuyết tật, trẻ em bị bạo lực, xâm hại được tạo điều kiện để nâng cao chất lượng cuộc sống, học tập và sinh hoạt.
Tuy nhiên, trên địa bàn tỉnh vẫn xảy ra nhiều vụ việc xâm hại trẻ em có tính chất tương đối nghiêm trọng, phức tạp ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự tại cơ sở, nhất là liên quan đến các hành vi xâm hại tình dục trẻ em (chiếm 91,4% tổng số vụ xâm hại trẻ em xảy ra trong kỳ). Nạn nhân trong các vụ xâm hại trẻ em đa phần là trẻ em gái, các đối tượng thực hiện hành vi bạo lực, khống chế, dụ dỗ để thực hiện hành vi xâm hại trẻ em ở nhiều lứa tuổi, thành phần xã hội khác nhau, trình độ văn hóa thấp, nhận thức pháp luật và xã hội còn hạn chế… Tính từ ngày 1/1/2021 đến ngày 30/4/2023 toàn tỉnh đã phát hiện 70 vụ xâm hại trẻ em, 78 đối tượng xâm hại trẻ em với 71 trẻ em là nạn nhân bị xâm hại. Trong đó, 64 vụ trẻ em bị xâm hại tình dục, 66 đối tượng và 65 trẻ em bị xâm hại. Mua bán trẻ em 03 vụ, 9 đối tượng và 03 trẻ em bị xâm hại…
Bên cạnh đó, một số cấp ủy, chính quyền, cơ sở giáo dục, cộng đồng, gia đình chưa thường xuyên tổ chức tuyên truyền, phổ biến nâng cao nhận thức cho người dân về phòng chống xâm hại cho trẻ em, có lúc, có nơi còn bị phân tán; tình trạng trẻ em bị mua bán, tảo hôn, bị bỏ rơi, bị xâm hại, tai nạn, thương tích (nhất là đuối nước) và trẻ em vi phạm pháp luật vẫn còn xảy ra ở một số nơi. Một số hoạt động về bảo vệ trẻ em chưa đạt kết quả cao như tập huấn kiến thức, kỹ năng, hoạt động trải nghiệm cho trẻ em… Các thiết chế văn hóa, thông tin và cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ hoạt động vui chơi, giải trí cho trẻ em còn thiếu và chất lượng còn hạn chế, nhất là ở các xã miền núi đặc biệt khó khăn…
Để làm tốt công tác chăm sóc, bảo vệ trẻ em, thời gian tới, tỉnh Nghệ An chỉ đạo các cấp, các ngành tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện có hiệu quả công tác trẻ em trên địa bàn, nhất là Luật Trẻ em và các chỉ thị, nghị quyết, chiến lược, đề án của Trung ương, của tỉnh về công tác trẻ em. Đồng thời, đẩy mạnh và đa dạng các hoạt động, nội dung, hình thức tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội; tăng cường mối quan hệ phối hợp giữa các sở, ban, ngành, các cấp chính quyền địa phương nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác truyền thông, đặc biệt là quy định pháp luật về trẻ em, các kỹ năng phòng chống xâm hại trẻ em. Tăng cường hơn nữa việc thanh tra, kiểm tra công tác phòng, chống xâm hại trẻ em tại các địa bàn trọng điểm, nguy cơ cao về xâm hại trẻ em. Quan tâm đầu tư nguồn lực, huy động sự ủng hộ, giúp đỡ của các tổ chức, cá nhân, nhà hảo tâm để thực hiện tốt công tác bảo vệ trẻ em trên địa bàn tỉnh…
T.H (tổng hợp)
(Tổng hợp từ Báo cáo số 332/BC-UBND ngày 18/5 của UBND tỉnh về việc thực hiện Nghị quyết số 121/2020/QH14 ngày 19/6/2020 của Quốc hội về tiếp tục tăng cường hiệu lực, hiệu quả việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống xâm hại trẻ em)